Στη μνήμη του ποιητή μας Γιώργου Σεφέρη

Ἄρνηση

Στὸ περιγιάλι τὸ κρυφὸ
κι ἄσπρο σὰν περιστέρι
διψάσαμε τὸ μεσημέρι
μὰ τὸ νερὸ γλυφό.

Πάνω στὴν ἄμμο τὴν ξανθὴ
γράψαμε τ᾿ ὄνομά της
ὡραῖα ποὺ φύσηξεν ὁ μπάτης
καὶ σβήστηκε ἡ γραφή.

Μὲ τί καρδιά, μὲ τί πνοή,
τί πόθους καὶ τί πάθος
πήραμε τὴ ζωή μας· λάθος!
κι ἀλλάξαμε ζωή.




Αυτή ήταν η πρώτη επαφή μου μ' αυτόν τον ποιητή. Επέμενε η αδελφή μου να τον διαβάσω. 
Δε μ' ενδιαφέρει. Δε με παρατάς με τις υπερβολές σου. Τα περιγιάλια του και τα περιστέρια του.

Χρόνια πέρασαν και δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί του δόθηκε το βραβείο Νόμπελ στις 10 Δεκέμβρη του 1963 από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών.

Ωστόσο ένα του βιβλίο, το Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄ με περίμενε εκεί επίμονα στο ράφι της βιβλιοθήκης να το διαβάσω. Το 'ξερε πως κάποια στιγμή θα το αντιμετώπιζα.
Η στιγμή ήρθε όταν είδα ένα ντοκιμαντέρ αφιέρωμα στον Γιώργο Σεφέρη από τα αρχεία της ΕΡΤ.
 http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000007880&tsz=0&autostart=0

Μέσα σ' αυτά που μου έμειναν ανεξίτηλα στη μνήμη μου ήταν η φωνή του και  τα λόγια του: " Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο. Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη, ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος. Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει, συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα, ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου. Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία, τόσο προχωρεῖ τὸ κακό".

Ακολουθεί το βίντεο αυτό που στις 28 Μαρτίου 1969 μεταδίδεται από την Ελληνική Υπηρεσία του BBC, τον ραδιοφωνικό σταθμό του Παρισιού και την Ντόιτσε Βέλε.  




Για όσους δεν μπορούν ν' ακούσουν καλά τα λεγόμενά του σας τα δίνω γραπτώς.


Πάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου. Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω. Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας. Ἔτσι, ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα, ὡς τώρα τελευταῖα, ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα· ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν, μοῦ φαίνεται, ἀρκετὰ καθαρὰ τὴ σκέψη μου.
Μολαταῦτα, μῆνες τώρα, αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω μου, ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά, τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή μας. Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία, νὰ τί θὰ ἔλεγα:
Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο. Εἶναι μία κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης, ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ κρατήσουμε ζωντανές, μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους, πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά. Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους.
Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο. Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη, ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος. Τὸ δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει, συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα, ὅπως στοὺς παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου. Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία, τόσο προχωρεῖ τὸ κακό.
Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ δεσμὸ καί, μπορῶ νὰ τὸ πῶ, μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος. Βλέπω μπροστά μου τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο. Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία πρέπει νὰ σταματήσει. Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή.
Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου. Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσω».

Γεννήθηκε στο  Βουρλά της Σμύρνης στις 13 Μαρτίου 1900 και πέθανε στην Αθήνα στις 20 Σεπτεμβρίου 1971.

Στη μνήμη του αφιερωμένη η σημερινή ανάρτηση.

Αν θέλετε να διαβάσετε ποιήματά του θα τα βρείτε ΕΔΩ και πραγματικά εύχομαι να μη σας "πάρει" τόσο χρόνο για να τον γνωρίσετε όσο χρειάστηκα εγώ.


Ποιητικές συλλογές

  • Στροφή, Εστία, Αθήνα 1931
  • Πάνω σ' έναν ξένο στίχο, Εστία, Αθήνα 1931
  • Η Στέρνα, Εστία, Αθήνα 1932
  • Σχέδια στο περιθώριο, ανάτυπο από Τα Νέα Γράμματα, Αθήνα 1935
  • Μυθιστόρημα, Κασταλία, Αθήνα 1935
  • Γυμνοπαιδία, ανάτυπο από Τα Νέα Γράμματα, Αθήνα 1936
  • Τετράδιο Γυμνασμάτων (1928-1937), τυπ. Ταρουσοπούλου, Αθήνα 1940
  • Ημερολόγιο καταστρώματος Α΄, τυπ. Ταρουσοπούλου, Αθήνα 1940
  • Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄, ιδιωτική έκδοση, Αλεξάνδρεια 1944
  • Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄, Ίκαρος, Αθήνα 1945
  • Τελευταίος σταθμός, ανάτυπο από Το Τετράδιο, 1947
  • Κίχλη, Ίκαρος, Αθήνα 1947
  • Ημερολόγιο καταστρώματος Γ΄ (με τον τίτλο Κύπρον, οὗ μ'ἐθέσπισεν), Ίκαρος, Αθήνα 1955
  • Τρία κρυφά ποιήματα, τυπ. Γαλλικού Ινστιτούτου, Αθήνα 1966
  • Τετράδιο Γυμνασμάτων Β΄, Ίκαρος, 1976 (μεταθανάτια έκδοση)
  • Επί Ασπαλάθων..., "Le Μonde", Αθήνα 1971 (μεταθανάτια έκδοση)

Μυθιστορήματα

  • Έξι νύχτες στην Ακρόπολη, Ερμής, Αθήνα 1974 (μεταθανάτια έκδοση)
  • Βαρνάβας Καλοστέφανος, Μ. Ι. Ε. Τ., Αθήνα 2007 (μεταθανάτια έκδοση, ημιτελές)

Δοκίμια

  • Δοκιμές, τυπ. Γιούλη, Κάιρο 1944
  • Δοκιμές, Φέξης, Αθήνα 1962
  • Εκλογή από τις Δοκιμές, Γαλαξίας, Αθήνα 1966
  • Δοκιμές, Ίκαρος, Αθήνα 1992 (μεταθανάτια έκδοση)

Μεταφράσεις

  • Θ. Σ. Έλιοτ, Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα, Ίκαρος, Αθήνα 1949
  • Θ. Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησιά, Ίκαρος, Αθήνα 1963
  • Αντιγραφές, Ίκαρος, Αθήνα 1965
  • Άσμα Ασμάτων, χ.ε., Αθήνα 1965
  • Η Αποκάλυψη του Ιωάννη, Ίκαρος, Αθήνα 1966


Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/manifest.htm
Πηγή https://el.wikipedia.org

Σχόλια